Pikkie

Krant: “De Telegraaf”
(Uitgifte: 06-12-1906)


Vier trappen op – en jawel! daar stonden de goede Sint, feestelijk uitgedost, en z’n zwart knecht Pikkie, met de traditioneele roede in de hand, om de jongens en meisjes waardig te ontvangen.
Nicolaas had ’n glimlach om de lippen en ontving de kinderen met plechtigheid en waardigheid.
Eerst moesten ze allen het liedje zingen, dat door Pikkie werd ingezet:
“Daar ginds komt de stoomboot
Uit Spanje weer aan….””

 

 

Krant: “Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant”                             (Uitgifte: 03-12-1915)


Tekst

“En dat heel beetje geheimzinnigs, dat vleugje griezeligs zou de kindertjes schaden? Zoo’n heel klein beetje angstigs aan moeders schoot, het kleine handje in de veilige groote hand? Kom, kom! Ons en onze kinderen heeft ’t nooit gehinderd, dat tikje, dat enkele keertje ,,engs” bij het onderhoud van moeder en vader met Sinterklaas en Pikkie, dat openlijk belijden van kleine misdragingen en onhebbelijkheden, integendeel, dat grappig-ernstig tooneeltje, dat pakkend oogenblik in de huiskamer, het wordt nooit, neen nooit, ook niet door het oude hart vergeten.”


Er zijn weinig bronnen bekend waarin de begeleider van Sint Nikolaas Pikkie wordt genoemd. De naam vinden we met name terug in Friesland en Twente.


Het woord pik is een oude naam voor pek. Pek is een zwarte, brandbare, en uiterst stroperige vloeistof. Zoals te lezen is pek zwart van kleur, vandaar ook de uitdrukking ‘pikzwart’. Er wordt hierbij duidelijk verwezen naar de kleur van de begeleider van Sint Nikolaas.

Een bron waaruit duidelijk wordt dat de begeleider Pikkie zwart is van kleur is de Graafschap-bode (Uitgifte: 05-12-1919).

“De trein kwam binnen en met de andere reizigers kwam de vriendelijke oude bisschop in vol ornaat naar buiten, vergezeld van Pikkie, zijn roetzwarten knecht…”

Er kan ook een verband gelegd worden met Heintje Pik. Een vroegere huisgeest waar kinderen voor gewaarschuwd werden*.

02-12-1947 (De Heerenveensche koerier)