Kachelglans

Algemeen Handelsblad                                                                                               (Uitgifte: 25-12-1927)


Tekst (pagina 14)

“Neen – hij had den Spaansche griep, en als je die, zoals hij, die in Spanje zelf opdoet dan is het raak! Er was dan ook geen sprake van, dat hij zijn gewone werk zou kunnen doen. Hij lag al weken in bed en als je het aan een nikker als Pietje Kachelglans (zoals brutale kinderen hem wel eens genoemd hadden) zou kunnen zien, dan zou je zeggen, dat hij bleek zag.”

,,Je moet hier niet in de kou blijven zitten, beste jongen,” zei St. Nicolaas ,,je zou ziek kunnen worden.” En daarbij dacht hij meteen aan Piet, dien hij achter had moeten laten. ,,Ik wilde naar het dorp lopen,” antwoordde de jongen ,,Is het nog ver? Ik ben een beetje moe.” ,,Neen, ver is het niet meer,” zei Sint ,,Maar je bent niet alleen moe, je hebt honger ook! Dat zie ik aan je bleeke gezicht, al ziet het nog zoo zwart! Hoe komt het dat je er zo uitziet?” ”

Tekst (pagina 15)

“Evenmin zullen we ooit weten, dat vanaf dien avond St. Nicolaas twee knechts heeft. En dat de eene later, toen zijn vader beter was geworden en zijn zusje speelde met de prachtige pop, die St. Nicolaas haar toch had gestuurd, nog vaak aan hen terugdacht.”


Het verhaal gaat over Zwarte Piet die ziek in Spanje achterblijft. Het is Sint Nikolaas die op zoek gaat naar een nieuwe knecht die hem dat jaar kan helpen.

De naam kachelglans is in bronnen (tot nog toe) maar 1 keer terug te vinden als naam voor Zwarte Piet. Zoals uit de tekst op te maken, werd het als scheldwoord gebruikt door brutale jongens. De naam kachelglans is hoogstwaarschijnlijk bedacht doordat men o.a. kachelglans gebruikte om zich te schminken als Zwarte Piet (een bron hiervoor vinden we terug in 1941 waarin een meisje zich schminkt als Zwarte Piet met behulp van kachelglans (Haagsche Post: een Hollands weekblad – pagina 15 (verhaal: ‘In een smal straatje’) – 06-12-1941)). Een andere bron dateert van 1931 (Limburgs Dagblad – 06-12-1933)

Het woord nikker verwijst naar de watergeest. Meer hierover lees je hier.

In hetzelfde verhaal wordt de hulp van Sint Nikolaas ook aangeduid met Pietermijnknecht, knecht Piet, knecht en Piet.

Het is een jonge schoorsteenveger die Sint Nikolaas gaat helpen bij het bezorgen van de pakjes.

Aan het eind van het verhaal wordt duidelijk dat vanaf dat moment, volgens dit verhaal, Sint Nikolaas niet 1 maar voortaan 2 knechten heeft.

Begeleiders Nederland/België