Krant: “Leeuwarder nieuwsblad: goedkoop advertentieblad” (Uitgifte: 03-12-1931)
Tekst
“Want hooger is het inzicht, dat nog voortleeft, zij het in gewijzigden vorm, in onzen Sinterklaas met Pieterman zijn zwarte knecht: Licht en duisternis, goed en kwaad zijn slechts de positieve en de negatieve verschijningsvorm van een en hetzelfde begrip: het absolute recht. Zij, Sinterklaas en Pieterman, hebben ons willen leeren, dat niet de strijd, maar de weldoende vrede het hoogste levensdoel des menschen moet zijn; niet de strijd tegen het kwade, doch de voordurende uitstraling en ontwikkeling van het goede, en dat alleen. En moge Sinterklaas ook verdwijnen, deze eeuwige idee zal blijven leven en onder nieuwe gestalten steeds meer ingang vinden.
*) Er zijn zelfs landstreken, vooral in Zuid-Duitschland, waar ook Sint Nikolaas een boosdoende geest is geworden. Men noemt hem dan Knecht Nikolas. Een begripsverwarring, voorkomende uit de oorspronkelijke eenheid nikkel-nikker.”
De naam Pieterman komen we met name tegen in oude kranten. Vanaf ongeveer 1909 t/m 1959 wordt de naam geregeld gebruikt voor de begeleider van Sint Nikolaas.
De naam Pieterman (tekst pagina 32-33) is mogelijk afkomstig van houten beeldjes die prijkten op schoorsteenlijsten. Het beeldje stelde een oude man voor. Soms werd het ook als speelgoed gegeven aan kinderen. Ook is het soms terug te vinden op scheepsmasten.
De naam Piet uit Zwarte Piet is waarschijnlijk afgeleid uit ‘den Pieterman’.
Gedicht
Krant: “Soerabaiasch-Handelsblad krant van Nederlandsch-Indië” (Uitgifte: 06-12-1930)
Begeleiders Nederland/België