Dat Sinterklaas altijd alles van je weet, komt doordat hij en Zwarte Piet aan de schoorsteen luisteren en zo zaken te weten komen over jou. Vanuit de christelijke traditie wordt deze wending in het verhaal toegeschreven aan de legende van de drie meisjes waarbij Sint Nicolaas het geweeklaag door het raam beluisterd en ook door het raam het geld in de schoenen werpt. Er ligt echter ook nog een verband naar de Germaanse gebruiken waarbij de raven van Wodan luisteren aan het rookgat en Wodan zo op de hoogte houden van wat zich in de mensenwereld afspeelt. De schoorsteen en de daarmee verbonden verhalen over alwetendheid vinden we overal in Europa terug.

 

Bronnen

Boeken en tijdschriften (op jaar van uitgifte)

Nederland

Betrekking hebbend op Nederland

“Swart register van duysent sonden” 1679 (V)
“Jan van Gysens maandaagse Amsterdamsche merkurius, verhaalende op een boertige wys, ’t voornaamste nieuws door heel Europa” 1717 (V)
“De gekroonde Utrechtze vreede, of Nederlandze Vreugd Godin” 1718 (2) (V)
“De belachchelyke lotery: blyspel” 1719(1) (V)
“De oorsprong en uitlegging van dagelyks gebruikte Nederduitsche spreekwoorden, opgeheledert tot grondig verstand der vaderlandsche moedertaal” 1726 (V)
“Almanacht heiligen, of History der opkomst, voortgang, en viering, van alle de heyligen, die doorgaans met roode letters in den almanach aangewessen zyn…” 1732 (V)
“Aanmerkingen over het wekelyks geschrift, uitkomende onder den naam van den Denker, en byzonder over zekere gezegdens in het zelfve…” 1772 (V)
“De Opmerker” 1773 (V)
“De vlugtende wijsgeer in Holland” 1789 (V)
“Het Amsterdamsch canari-vogeltje, zingende verscheiden nieuwe zangstukjes op de fraaiste wyzen.” 1800 (2) (V)
“De boerenschouwburg” 1801 (V)
“De Sint Nicolaas avond, of Het bezoek door den schoorsteen” 1809 (1) (V)
“Nieuw Nederduitsch A.B., spel- en lees-boekje” 1810  (2) (V)
“Vaderlandsche letteroefeningen”1822 (V)
“Gedichten” 1823 (1) (V)
“Poëzy” 1825  (1) (V)
“Mevrouw Veltman en hare voedsterlingen” 1825 (2) (V)
“Reisje door het Koningkrijk der Nederlanden en het Groot-Hertogdom Luxemburg” 1827 (1) (V)
“De Nederlandsche Kindervrind” 1829 (1) (V)
“Nieuwe gedichtjes en vertellingen voor kinderen” 1830 (1) (V)
“Voorbeelden van gehoorzame en ongehoorzame kinderen” 1830 (2) (V)
“Verspreide gedichtjes voor de wel opgevoede jeugd” 1831 (2) (V)
“Hollandsch penning-magazijn voor de jeugd” 1835 (1) (V)
“De gids” 1837 (3) (V)
“Vader en moeder Stroomdal en hunne kinderen” 1840 (3) (V)
“De komiek” 1845 (U)
“De Nederlandsche volksbode” 1848 (V)
“Sint Nikolaas-vertellingen voor de jeugd” 1849 (1) (V)
“Hollandsch penning-magazijn voor de jeugd” 1849 (2) (V)
“Geschenk voor de Nederlandsche jeugd” 1849 (5) (V)
“De Kinderwereld” 1853 (1) (V)
“De huisvriend” 1856 (V)
“Kinder-courant” 1860 (2) (V)
“Leidsch Dagblad” 1860 (3) (V) Krant
“Laatste Sint Nicolaas: Nieuwe prettige versjes, vertelseltjes en liedjes…” 1866 (1) (V)
“Het nieuws van den dag: Kleine courant” 06-12-1872 (1) (V)
“Een jaar levens voor de dagbladpers” 1872 (2) (V)