Berchta/Vrouw Holle

In een aantal gebieden in Europa, met name Beieren Duitsland en Oostenrijk, maar ook in Tsjechië en delen van Zwitserland, Hongarije en Italië is de begeleider van Sint Nicolaas een Percht.

Heel interessante informatie is te vinden op deze Wikipedia site.

Verspreidingsgebied van de Perchten in de landen waarmee Oostenrijk een historische band heeft.

Kaart_Oostenrijk

Het woord Percht zou afgeleid zijn van Berchta wat weer een andere naam is voor Vrouw Holle, een figuur die we kennen uit het sprookje van Grimm met dezelfde naam. Een uitgebreide uitleg over deze figuren zien we hier. Verder kennen we, al dan niet in het gezelschap van Sint Nicolaas de volgende figuren die aan de heilige op een of andere wijze gelieerd zijn: Tante Arie (Frankrijk) , Befana (Italië), Gryla (Ijsland) Baba Yaga (Rusland) maar ook de godin Beira (Schotland) , de godin Diana, die zelf overeenkomsten vertoond met Sint Nicolaas, en haar gevolg van goede vrouwen (zie ook Louis Janssen 1993) en dus ook Berchta en Vrouw Holle (ook bekend als Hulda of Holda). Christkindl vertoont mede door haar kaarsentooi ook weer overeenkomsten met Vrouw Holle, Berchta en de heilige Lucia.

Bijzondere foto van een Percht in Bohemen (o.a. het huidige Tsjechie) rond 1910

Vrouw Holle, hier uitgebeeld met een krans van kaarsen op haar hoofd, een beeld dat ook bekend is uit Zweden van de heilige Lucia.

Hier zien we Berchta met dezelfde kaarsentooi.
Winter Solstice, Yule Blessings… opnieuw de kaarsentooi.
Sinte Lucia uit Zweden, feestdag 13 december, met de welbekende kaarsentooi
Tante Arie of tante Airie is een goede fee in de folklore van Franche-Comté. Ze trekt rond met haar ezel en heeft de rol van kerstcadeautjesbrenger, zoals Sinterklaas en de kerstman, in voormalige graafschap Montbéliard.
Befana, over wie ook verteld wordt dat zij een zwart gezicht en beroete klederen heeft door de schoorsteen.
Gryla uit IJsland… draagt ook zij hier een duivelsmasker?
Baba Yaga (Rusland)
Beira, Queen of Winter of Scotland

.

Though Christkindl translates to “Christ child,” the role of this German-Russian gift-giver was always played by a women, says folklorist Timothy J. Kloberdanz.
Hier is de kaarsentooi nog beter te herkennen en zien we Christkindl met Knecht Ruprecht/Hans Trapp als begeleider.

 

Kenmerken Berchta/Vrouw Holle

– Kaarsenkroon
– Maskerade (soms)
– Nachtelijk bezoek